The Beatles Polska. Info.

The Beatles Anthology: nieudolnie sklejony „nowy odcinek” wydaje się kompletnie bezcelowy

2025-11-26,  autor: kasia  
[...powrót do newsów]

Krytyk muzyczny „The Guardian”, Alexis Petridis, ostro ocenia nową odsłonę The Beatles Anthology. Przekonuje on, że rzekoma dodatkowa godzina materiału to jedynie „telewizyjny odpowiednik przeszukiwania opustoszałej spiżarni”, ulepiony z dawnych dodatków DVD. Jedynym elementem wartym uwagi jest według niego napięcie między Harrisonem a McCartneyem, którego nie da się przeoczyć.

Narodziny beatlesowskiego imperium

Nie ulega wątpliwości, że premiera The Beatles Anthology w 1995 roku była wydarzeniem wielkiego kalibru. Serial emitowano w godzinach największej oglądalności po obu stronach Atlantyku, a amerykańska stacja ABC na jego cześć zmieniła nawet nazwę na ABeatlesC. Trzy towarzyszące serii albumy – będące pierwszym przypadkiem, gdy Beatlesi zgodzili się na oficjalną publikację odrzutów z sesji nagraniowych – sprzedały się w milionach egzemplarzy. Sukces ten stał się kołem zamachowym dla współczesnego „przemysłu beatlesowskiego”: nieustającego strumienia autoryzowanych dokumentów, reedycji, remiksów, kompilacji i wersji rozszerzonych. Cała ta machina opierała się na dwóch założeniach: że archiwum Beatlesów kryje w sobie niezgłębione skarby oraz że historia zespołu jest tak bogata, iż można ją bez końca i z powodzeniem opowiadać na nowo, wciąż rzucając na nią świeże światło.

Skrobanie po dnie szafki

Przez pewien czas tezy te wydawały się słuszne, jednak ostatnio trudno oprzeć się wrażeniu, że Apple Corps próbuje zaspokoić nienasycony apetyt odbiorców, sięgając do coraz bardziej pustej szafki. Można zachwycać się najlepszymi momentami serialu Get Back Petera Jacksona, a mimo to zastanawiać się, czy reżyser nie rozciągnął materiału do granic wytrzymałości; czy prawie osiem godzin seansu – do tego osobny film w formacie Imax z ostatniego występu na dachu oraz reedycja oryginalnego dokumentu Let It Be z 1970 roku – to nie był jednak przesyt dobrobytu.

Z kolei zeszłoroczny Beatles ’64, wyprodukowany przez Martina Scorsese, ograniczył się do przemontowania znanych ujęć – w dużej mierze pochodzących z dokumentu braci Maysles What’s Happening! The Beatles in the USA z 1964 roku (wydanego ponownie w 1991 roku jako The First US Visit, a potem znów przez Apple w 2004 roku). Materiał ten przeplatano nowymi wywiadami, które sugerowały jedynie tyle, że wszystko, co miało zostać powiedziane o roku 1964, zostało już powiedziane, a dwaj żyjący Beatlesi wyczerpali już wszelkie nowe perspektywy na temat, o który są pytani nieustannie od 60 lat.

Kosztowny recykling i brak niespodzianek

Podobne poczucie bezsensu towarzyszy nowej odsłonie Anthology. Ukazuje się ona z czwartym krążkiem odrzutów, ale 23 z 36 utworów były już wcześniej publikowane. Oznacza to, że nabywcy winyli muszą wybulić prawie 70 funtów za 50 minut „nowej” muzyki, z której większość jest w zasadzie bez znaczenia dla nikogo poza najbardziej fanatycznymi wyznawcami Czwórki z Liverpoolu. Próżno tu szukać Carnival of Light – owianego legendą, inspirowanego Stockhausenem eksperymentu nagranego podczas sesji do Sgt. Pepper – czy też mitycznej, 27-minutowej wersji Helter Skelter. Zamiast tego musimy zadowolić się chwiejnym pierwszym podejściem do coveru Matchbox Carla Perkinsa.

Dostajemy też „całkowicie nowy” odcinek serialu, skupiający się na kulisach powstawania oryginalnego dokumentu Anthology oraz utworów Free as a Bird i Real Love – dwóch demówek Johna Lennona, które pozostali członkowie zespołu opracowali w połowie lat 90. Te wydarzenia są dziś równie odległe, jak Beatlemania w momencie kręcenia Anthology. Co ciekawe, nagrania sprzed 30 lat – ta rewia kucyków, fryzur typu „czeski piłkarz”, skórzanych kamizelek i spranego dżinsu – wyglądają bardziej archaicznie niż te z lat 60., jako że garderoba rockowej arystokracji lat 90. nie zdążyła jeszcze wejść do kanonu klasycznej elegancji.

Sztuczne wydłużanie i irytacja Harrisona

Problem leży w tym, że ów nowy odcinek wcale nie jest „całkowicie nowy”. To w gruncie rzeczy materiał bonusowy z wydania DVD z 2003 roku, sztucznie rozdmuchany do 50 minut. Widzimy trzech żyjących wówczas Beatlesów udzielających wspólnego wywiadu w domu George’a Harrisona i w Abbey Road, luźno jammujących stare rockandrollowe kawałki (oraz wczesny utwór McCartneya Thinking of Linking) na gitarach akustycznych i ukulele; pracujących nad nowymi piosenkami w domowym studiu Paula z producentem Jeffem Lynnem; wreszcie siedzących przy konsolecie, podczas gdy George Martin odtwarza im wielośladowe taśmy z lat 60. Niektóre ujęcia są rozczulające – jak ten uroczy moment, gdy Ringo zwraca się do kolegów z rzewnym wyznaniem: „Lubię spędzać z wami czas, chłopaki”. Inne są dziwnie wymowne: wiele da się wyczytać z widocznej irytacji George’a Harrisona, gdy sesje nad Free as a Bird i Real Love niemiłosiernie się przeciągają. (Jak wiadomo, poza kamerą odmówił on pracy nad trzecim demem Lennona, Now and Then, kwitując je mianem „pierdolonego śmiecia”. McCartney i Starr ostatecznie ukończyli ten utwór w 2023 roku, 22 lata po śmierci Harrisona).

Napięcia i brak nowej wartości

McCartney przytacza zabawną anegdotę o tym, jak skłonił opornych inżynierów z Abbey Road do pracy po godzinach, potajemnie szpikując studyjny warnik z herbatą amfetaminą. Miło widzieć ich razem, mniej lub bardziej szczęśliwych, choć nie sposób nie dostrzec pewnego napięcia na linii Harrison–McCartney. Kiedy Martin puszcza ścieżki utworu Paula You Never Give Me Your Money, Harrison sugeruje, że brzmi to „trochę tandetnie”. McCartney jest wyraźnie niepocieszony.

Nic z tego materiału nie jest ani niezbędne, ani szczególnie odkrywcze. Podobnie jak album Anthology 4, całość została sklecona na siłę, by zasugerować wartość dodaną i udać, że wciąż jest coś nowego do powiedzenia w temacie, który najpewniej został już definitywnie wyczerpany.