The Beatles Polska. Info.

Dlaczego mylicie się w ocenie Wings Paula McCartneya - recenzja Telegraph

2025-11-04,  autor: kasia  
[...powrót do newsów]

Ta odkrywcza historia lat post-beatlesowskich oddaje niskobudżetowego, pełnego energii ducha często wyśmiewanego zespołu McCartneya.

Czy Wings byli (jak twierdził kiedyś Alan Partridge) „zespołem, którym Beatlesi mogliby się stać”?

Drugi najlepszy zespół Paula McCartneya powstał w 1971 roku. Podobnie jak Czwórka z Liverpoolu, przetrwał 10 lat. Jego początki były amatorsko chaotyczne, wczesne trasy koncertowe nieuporządkowane, a składy chwiejne i podatne na zmiany. Krytycy początkowo byli bezlitośni w swoich ocenach, uznając zespół za „lekki” (NME), „bezcelową fanaberię” (Village Voice) czy „muzycznie wiotki i lirycznie impotencki, trywialny i nieprzejmujący” (Rolling Stone). Jak sugeruje odniesienie do Alana Partridge'a, Wings dla niektórych przypadkowych fanów rocka pozostali przedmiotem żartów.

Mimo to, Wings stali się najbardziej udanym solowym projektem byłego Beatlesa, wydając serię przebojowych singli i albumów sprzedających się w milionach egzemplarzy oraz grając dla ponad dwóch milionów fanów podczas spektakularnej światowej trasy w latach 1975-76. W „Wings: The Story of a Band on the Run”, nowej, obszernej historii mówionej zebranej przez historyka Teda Widmera (choć oficjalnie przypisanej autorstwu Makki), McCartney z satysfakcją obserwuje zasadniczą zmianę w postawach.

Kiedy kilka lat temu „Rolling Stone” przeprowadzał z nim wywiad, McCartney zaczął mówić o „Sgt Pepper”, ale przerwał mu młody dziennikarz, mówiąc: „To nie do końca moja epoka. Bardziej interesują mnie Wings”. „Pomyślałem: ‘No proszę, mamy do czynienia ze zmianą pokoleniową’” – wspomina McCartney.

Narodziny w chaosie i rola Lindy

Z perspektywy czasu, gdy Beatlesi się rozpadli, nie powinno być wątpliwości, że McCartney będzie kontynuował (jeszcze) wspaniałe rzeczy. Był najbardziej utalentowanym muzykiem w najpopularniejszym zespole wszech czasów i mógł natychmiast zatrudnić gwiazdorski zespół muzyków sesyjnych, aby pomogli mu rozpocząć megawatową karierę solową – co zasadniczo zrobili John Lennon, George Harrison i Ringo Starr. Zamiast tego, czując się zagubiony i przygnębiony, wycofał się na zrujnowaną farmę w zachodniej Szkocji. Tam stworzył kilka kapryśnych solowych albumów, na których grał na większości instrumentów, w towarzystwie swojej żony, która nie była muzykiem, Lindy (z domu Eastman), którą poślubił w 1969 roku.

Linda pod jego okiem nauczyła się grać na instrumentach klawiszowych, a jej podstawowe harmonie stały się jednym z najbardziej charakterystycznych elementów brzmienia Wings. McCartney wypowiada się o nich dziś hojnie: „Szczerze mówiąc, brak wiedzy Lindy na temat klawiszy był trochę przerażający. A jej śpiew był wyśmiewany. Ale słucham tego teraz i myślę, że to niesamowite. To jest brzmienie Wings. Ona jest brzmieniem Wings. Instynktownie wykonaliśmy kilka głupich ruchów, które okazały się mądre”. W książce wspominana jest jako rodzaj świętej matki-hipiski, postać pełna wdzięku, rodzinnego ducha i stylu glam-hippie. McCartney wyraźnie czerpał nową pewność siebie z jej obecności. (W późniejszych latach napisała swoje słynne wegetariańskie książki kucharskie, choć McCartney zauważa z rozbawieniem: „na początku nie była świetną kucharką – a ja jestem żywym świadkiem”).

Rodzinna farma i przypadkowy nabór

W latach 70. na swojej wiejskiej farmie McCartneyowie wychowywali młodą i powiększającą się rodzinę: Heather (z pierwszego małżeństwa Lindy), a następnie Mary, Stellę i Jamesa. Ten dom stał się również scenerią największego przeboju Wings, świątecznego numeru jeden z 1977 roku, sprzedanego w dwóch milionach egzemplarzy „Mull of Kintyre”. Wczesne próby zespołu i nagrania demo odbywały się w nieogrzewanej ceglanej stodole; małe dzieci McCartneyów często biegały dookoła. Gdy perkusista Denny Seiwell został zrekrutowany podczas otwartych przesłuchań w Nowym Jorku, był zdumiony, gdy wezwano go do „chaty rolnika pośrodku niczego. Musiałeś spać z termoforami między nogami. Dwie sypialnie i kuchnia z betonową podłogą. Tu mieszka gwiazda rocka?”.

Jak sugeruje ta historia, proces rekrutacji był swobodny, a wybory nietrwałe. Przez dziewięć lat Wings miało 10 członków na siedmiu albumach. Jedynymi stałymi członkami byli Paul i Linda oraz stary przyjaciel Denny Laine (wcześniej z The Moody Blues). Młodych muzyków polecali przyjaciele: gitarzysta Henry McCullough grał z Joe Cockerem; jego późniejszy zastępca Jimmy McCulloch był typem Pete'a Townshenda. Czwarty i ostatni perkusista zespołu, Steve Holley, dostał pracę po wpadnięciu na Laine'a w pubie.

Trasy "na wariata" i odzyskany entuzjazm

Pierwszy singiel Wings ukazał się w lutym 1972 roku: surowa piosenka protestacyjna „Give Ireland Back to the Irish”. Została natychmiast zakazana przez BBC. Ich pierwsza trasa była przezabawną, zorganizowaną ad hoc wycieczką minibusem po północnej Anglii, podczas której pojawiali się niezapowiedziani na uniwersytetach. „Myślałam, że ktoś mnie wkręca” – wspomina Elaine Woodham, ówczesna sekretarz ds. społecznych Uniwersytetu w Nottingham, którą eskortowano na zewnątrz, by zapukała do okna minibusa. „A kto siedział za kierownicą, jeśli nie Paul McCartney?”. Zespół zatrzymywał się w pensjonatach, jadał rybę z frytkami i szybko zgrał się w gorący zespół. Bilet na koncert jednej z najsłynniejszych gwiazd na świecie kosztował 50 pensów (dziś około 6 funtów). „Pod koniec wieczoru” – mówi Seiwell – „dzieliliśmy się pieniędzmi. To była świetna zabawa”.

Na kolejną trasę po Europie Wings wynajęli piętrowy autobus z otwartym dachem, zamienili górny pokład w miękki kącik zabaw dla dzieci, pomalowali całość w psychodeliczne kolory, a następnie toczyli się przez kontynent z maksymalną prędkością 38 mil na godzinę. „Pamiętam głównie, że musiałem uważać na gałęzie” – mówi McCartney. „Jedziesz przez Francję i musisz uważać na nisko wiszące drzewa. Dzieci to uwielbiały”. To, co McCartney tak naprawdę odkrywał na nowo po bolesnym rozpadzie Beatlesów, to entuzjazm do całego tego rock'n'rollowego cyrku. Znajduje to odzwierciedlenie w pierwszych dwóch hałaśliwie świetnych albumach Wings, „Wild Life” (1971) i „Red Rose Speedway” (1973). Z czymś, co McCartney nazywa teraz „dziwaczną energią”, nagrywali kolejne płyty w garażu w Nashville („Wings at the Speed of Sound”, 1976), na przerobionym jachcie na Karaibach („London Town”, 1978) i w zamku Lympne w hrabstwie Kent („Back to the Egg”, 1979).

Okres imperialny: Od "Band on the Run" do laserów

Z drugiej strony, czuje się obecność lidera zespołu, który w razie potrzeby wiedział, że może zrobić wszystko sam. Największy triumf Wings, „Band on the Run” (1973), powstał po tym, jak perkusista Seiwell i gitarzysta McCullough odeszli, ponieważ nie chcieli jechać do pełnego insektów, źle wyposażonego, na wpół zbudowanego studia w Lagos.

„Po pierwszej reakcji” – wspomina McCartney – „którą była po prostu złość, pomyślałem: ‘Dobra, pokażę wam!’. Byłem niesamowicie wkurzony. Wszedłem w tryb ‘pieprzyć was’... Pomyślałem: ‘Nagram najlepszą płytę, jaką kiedykolwiek słyszeliście, a wy będziecie żałować, że nie przyjechaliście’”. Nie mylił się. „Band on the Run” to prawdopodobnie najlepsza płyta post-beatlesowska, bogate i pomysłowe arcydzieło. Paul gra na perkusji, basie, pianinie, klawiszach, gitarach akustycznych i elektrycznych; Linda dodaje tekstury syntezatorów, a Laine swoje smaczne partie gitarowe.

Tak rozpoczął się imperialny okres Wings; odnowili skład i nagrali kolejny fantastyczny, zdobywający szczyty list przebojów zestaw, „Venus and Mars” (1975), z którym ruszyli w świat, grając na arenach i stadionach z olśniewającym pokazem laserów i pirotechniki. „Widziałem lasery w filmach o Jamesie Bondzie, gdzie mogły przeciąć ludzi na pół” – wspomina McCartney. „Po raz pierwszy zobaczyłem je na koncercie rockowym, kiedy poszedłem na Led Zeppelin, i pamiętam, że pomyślałem: ‘Jaki odważny jest ten Robert Plant? Stoi tuż przed tym czymś, a to mogłoby go przeciąć na pół!’”. Ta trasa została uwieczniona na wspaniałym potrójnym albumie „Wings Over America” (1976).

Początek końca: Aresztowanie w Tokio

Można spierać się, że potem Wings podupadli. „Wings at the Speed of Sound” (1976) cierpi na nadmiar demokracji: kto tak naprawdę chce słyszeć kogoś innego niż Paula na głównym wokalu lub jako autora piosenek? „London Town” (1978) to McCartney w najłagodniejszym wydaniu, z rockowymi krawędziami stępionymi przez odejście McCullocha. „Back to the Egg” (1979) jest twardszy, a McCartney podejmuje wyzwanie nowej fali. Ale jego entuzjazm gasł.

A potem przyszło aresztowanie na lotnisku w Tokio za posiadanie marihuany w styczniu 1980 roku. To przypieczętowało los zespołu. „To była najgłupsza rzecz w moim życiu” – przyznaje McCartney. Teraz zastanawia się, czy nie był to akt autosabotużu. „Położyłem cholernie wielką torbę tego świństwa na samym wierzchu walizki. Dlaczego nawet nie schowałem tego w swetrze? Patrzę teraz na nagrania i myślę sobie: ‘To nie mogłem być ja’”.

Jego wspomnienia z więzienia w Tokio są fascynujące. Pozostał stoicki, zaprzyjaźniając się i zabawiając współwięźniów, organizując głupie gry i ucząc się japońskiego, jednocześnie martwiąc się groźbą siedmioletniego wyroku. Linda planowała przenieść całą rodzinę do Japonii, aby ułatwić wizyty w więzieniu.

Ostatecznie, po zaledwie dziewięciu dniach, McCartney został zwolniony bez postawienia zarzutów. Ale ta gehenna tymczasowo zakończyła jego dni koncertowe – a po morderstwie Johna Lennona w grudniu tamtego roku poczuł, że nie może zacząć od nowa. „To było jak ostateczne ‘skończyłem’ z Wings” – mówi. „Pracowałem nad zespołem, próbując udowodnić, że możemy zrobić coś udanego po Beatlesach, i udało nam się”. Wrócił do solowego koncertowania dopiero w 1989 roku, a do reaktywacji Wings nie doszło przed śmiercią Lindy na raka w 1998 roku, w wieku 56 lat. McCartney mówi teraz, że nigdy do tego nie dojdzie.

Blaski sławy i gwiazdorskie anegdoty

Ton „Wings: The Story of a Band on the Run” bywa nieco hagiograficzny. Czy naprawdę nikt nie ma złego słowa do powiedzenia o Macce? Ale książka jest wypełniona fascynującymi szczegółami i zabawnymi obserwacjami. Wśród obserwatorów panuje pewien rodzaj oszołomionego niedowierzania, gdy muzyka wylewa się z McCartneya przez cały czas, bez względu na okoliczności. Skomponował wspaniałe „Picasso’s Last Words (Drink to Me)” podczas kolacji z Dustinem Hoffmanem, gdy aktor dyskutował o śmierci malarza. „To jest tuż pod narodzinami dziecka, jeśli chodzi o wielkie wydarzenia w moim życiu” – wspomina oszołomiony Hoffman.

A super-sława McCartneya sprawia, że obsada drugoplanowa jest gwiazdorska. Bob Dylan, Joni Mitchell, Carole King, Cher, 16-letni Michael Jackson i stary kolega z zespołu, George Harrison, biorą udział w imprezie McCartneya w stylu nowoorleańskim na statku Queen Mary, aby promować „Venus and Mars”. Występują Professor Longhair i The Meters, a niepasujący do towarzystwa Dean Martin błąka się, pytając: „Kto, do diabła, wydaje tę imprezę? Czy ja znam tych ludzi?”.

Ostateczny werdykt: Drugi wielki zespół

Ale co najważniejsze: czy Alan Partridge miał rację? Najlepsze utwory Wings z pewnością sięgają wyżyn Beatlesów, a wiele z ich najwspanialszych piosenek do dziś pozostaje podstawą koncertowych setów McCartneya.

W pewnym sensie ogromny sukces Wings pomógł utrzymać przy życiu marzenie o Beatlesach w latach 70. Ale ostatecznie McCartney wyrósł z własnego zespołu. Rzecz w tym, że jest niemal zbyt utalentowany, zdolny do tworzenia zbyt dużej ilości muzyki zbyt łatwo, a tym, czego McCartney potrzebuje, są wyzwania, które wydobędą z niego to, co najlepsze. Mimo całego wsparcia, jakie wnosili Linda, Denny Laine i zmieniająca się obsada dodatkowych muzyków, w Wings tak naprawdę nigdy nie było nikogo innego, kto wykonałby tę kluczową pracę. Ale jak zastąpić Johna Lennona? Nie jestem pewien, czy McCartney kiedykolwiek to rozgryzł.

Beatlesi byli idealną jednostką, podczas gdy Wings byli fantastycznym zespołem towarzyszącym. Ale brzmienie i styl Wings, ich kolorowy, hipisowsko-glamowy wygląd, pełen energii duch, ogromny zakres muzyczny i ambicje dźwiękowe, ekscytujące podwójne gitary i charakterystyczne harmonie plasują ich, u szczytu formy, jako jeden z najbardziej cenionych i definiujących zespołów lat 70. Być w jednym wielkim zespole wszech czasów to więcej, niż większość muzyków mogłaby kiedykolwiek sobie wymarzyć. Być w dwóch – cóż, to już rodzaj cudu.

Neil McCormick ocenił książkę "Wings: The Story of a Band on the Run" na 4/5