The Beatles Polska. Info.

Dzisiaj mija 60 lat od koncertu na Shea Stadium, który zmienił historię muzyki

2025-08-15,  autor: kasia  
[...powrót do newsów]

W upalną letnią noc 1965 roku 55 600 osób wzięło udział w historycznym wydarzeniu muzycznym i kulturowym. Był 15 sierpnia, dzień, w którym The Beatles zagrali pierwszy w historii wielki koncert stadionowy na Shea Stadium w Queens. Dzisiaj przypada jego 60. rocznica.

The Beatles zdobyli już popularność w rodzinnej Anglii, chociaż „popularność” to być może niedopowiedzenie. Młodzi ludzie krzyczeli, płakali i mdleli na widok zespołu, i wydawało się, że masowa histeria podążała za nimi wszędzie. Jeden z brytyjskich tabloidów, „Daily Mail”, ukuł nazwę dla tego zjawiska: Beatlemania.

Beatlemania po raz pierwszy dotarła do Stanów Zjednoczonych, kiedy czterech chłopaków z Liverpoolu przybyło na Międzynarodowe Lotnisko Johna F. Kennedy'ego 7 lutego 1964 roku, zaledwie dwa miesiące po tym, jak zamach na 35. prezydenta skłonił do zmiany nazwy obiektu. Dwa dni później zespół dotarł do szerszej publiczności dzięki występowi w „The Ed Sullivan Show”.

Wyprzedany występ na Shea Stadium w następnym roku, który ustanowił światowe rekordy zarówno pod względem frekwencji, jak i przychodów, był szczytem Beatlemanii. W swoich wspomnieniach z 2002 roku, zatytułowanych „It’s Sid Bernstein Calling”, promotor koncertu Sid Bernstein przytoczył słowa Johna Lennona z 1971 roku. Lennon, wspominając koncert, powiedział: „tej niezapomnianej nocy zobaczyłem szczyt góry”.

Jednak tamtej nocy nie chodziło o słuchanie gry The Beatles — dziesiątki tysięcy krzyczących fanów zagłuszyły prymitywny system nagłośnieniowy nowo otwartego stadionu.

Jak to więc było tam być? „Times Union” zapytał o to kilka osób, które pamiętają tamte chwile.

Charlene Moxim miała 15 lat i w 1965 roku mieszkała w Weehawken w stanie New Jersey. To był jej pierwszy raz na Shea Stadium i jej pierwszy koncert. Poszła z trzema bliskimi przyjaciółkami, z których jedna zabrała lornetkę swojego ojca.

„Wszystkie po kolei, po pięć minut, patrzyłyśmy przez lornetkę — a potem płakałyśmy — bo nie dało się jednocześnie płakać i krzyczeć, patrząc przez lornetkę”.

Moxim opisała koncert jako „ciągły krzyk”, dodając, że prawie nic nie słyszała ze śpiewu The Beatles.

„Zaczynali piosenkę i wszyscy zaczynali krzyczeć jeszcze głośniej... Gdy piosenka się kończyła, wszystko jakby trochę cichło, a potem grali kolejną piosenkę i wszyscy znowu zaczynali krzyczeć”.

Moxim przyniosła aparat swojego ojca marki Brownie i zrobiła kilka zdjęć, które wciąż ma. Ale jej najcenniejszym artefaktem z koncertu jest odcinek biletu, który jest w niemal nienaruszonym stanie. Od 60 lat nosi go w portfelu i wyjmuje, by pokazać każdemu, kto jest zainteresowany.

Lauren Maehrlein z Lake George, której starsza siostra rok wcześniej pojechała na lotnisko JFK, by zobaczyć przylot The Beatles, miała 15 lat, kiedy wybrała się na Shea z trzema przyjaciółkami, wówczas z hrabstwa Bergen w New Jersey. Powiedziała, że wydała „dużo pieniędzy zarobionych na opiece nad dziećmi” na swój bilet za $6. „To była dla mnie wtedy spora suma pieniędzy”.

I nie: nie krzyczała.

„Uciszałam ludzi” – powiedziała. „Bo chciałam ich usłyszeć. Byłam naprawdę zirytowana tymi wszystkimi ludźmi, którzy krzyczeli mi do ucha”.

Bob McGrath miał w 1965 roku 17 lat i był parą z 13-letnią Carol, której najlepsza przyjaciółka Karen Dvorak opisała ich w tamtym czasie jako „nierozłącznych”. (McGrath i Dvorak są małżeństwem od 53 lat). Carol udało się zdobyć dwa bilety dla obu dziewczyn. Około trzy dni przed koncertem McGrath otrzymał od swojego kumpla, George'a Eatona, ofertę pracy jako bileter na koncercie.

„Jego wujek i ojciec byli bileterami numer jeden i dwa pod względem stażu pracy... pracowali na Polo Grounds, zanim zbudowano Shea Stadium” – wyjaśnił McGrath.

Eaton, w wieku 16 lat, był numerem pięć.

Powiedział McGrathowi, że starsi bileterzy nie mieli ochoty pracować na koncercie The Beatles, ponieważ wiedzieli, że nastolatki nie będą im dawać napiwków, gdy będą odprowadzane na swoje miejsca. Więc McGrath dołączył do Eatona i dwóch innych przyjaciół, by pracować na koncercie, co obejmowało również bycie częścią ochrony.

„To było pandemonium” – powiedział. „Dziewczyny szalały. Przeskakiwały przez barierki. Szturmowały boisko”.

Praca McGratha nie skończyła się wraz z występem. „Setki” dziewczyn, jak powiedział, wbiegły na boisko i zaczęły wyrywać źdźbła trawy na pamiątkę. „Były w histerii”. (Maehrlein z Lake George może to potwierdzić: „Ktoś wyrwał kawałki trawy z boiska, a potem się nimi z nami dzielił” – powiedziała. „I tak mam około sześciu źdźbeł trawy, po których rzekomo [The Beatles] stąpali, ale nie dałabym sobie za to głowy uciąć”).

Liz Schmidt, która w czasie koncertu miała 19 lat, opowiedziała o dwóch niezwykłych aspektach swojego doświadczenia; pierwszym jest to, że miała miejsce w trzecim rzędzie.

Powiedziała, że Amerykańskie Towarzystwo Walki z Rakiem sprzedawało bilety na najlepsze miejsca „po znacznie zawyżonej cenie” w ramach zbiórki pieniędzy. Ponieważ były tak drogie, nie sprzedawały się szybko — a to dało Schmidt czas na zaoszczędzenie pieniędzy. Sięgnęła również do swoich oszczędności, co pozwoliło jej kupić dwa bilety – dla siebie i dla swojej kuzynki Terry jako prezent na 16. urodziny.

Wartość nominalna biletu na antresolę na ten koncert wynosiła $5,00, a po dodaniu 40-centowego podatku federalnego i 25-centowego podatku miejskiego, powinna kosztować $5,65 (to $56,98 w przeliczeniu na dolary z 2025 roku).

Schmidt w 1965 roku zapłaciła prawie tyle samo dolarów, ale powiedziała, że cena była tego warta: jej miejsca znajdowały się wzdłuż trzeciej bazy i zapewniały wspaniały widok na scenę, która była umieszczona na drugiej bazie.

Drugim niezwykłym aspektem dla Schmidt było to, że udało jej się na chwilę zobaczyć zespół, gdy schodzili z boiska. „Powiedziałam: ‘Terry, chodź, za mną. Zobaczysz ich z bliska’. Chwyciłam ją i pobiegłam w górę przejścia. Była tam taka alejka, która prowadziła na parking. Wiedziałam, że muszą wychodzić tą drogą, bo to była jedyna droga wyjścia”.

Spojrzały w dół do alejki, i tam byli. Terry wykrzyknęła imię swojego ulubionego Beatlesa: „GEORGE!”.

„A oni wszyscy spojrzeli w górę... i pomachali” – powiedziała Schmidt.

Lana Lozito, która samodzielnie wydała swój pamiętnik „Just a Girl Who Loves the Beatles” w 2021 roku, uważa się za fankę Beatlesów na całe życie. W wieku 14 lat w czasie koncertu, przyszła z aparatem Kodak Instamatic i zrobiła całą rolkę filmu. Następnie zaniosła ją do wywołania do sklepu fotograficznego w swojej miejscowości Lynbrook na Long Island. W tamtych czasach na odbiór zdjęć czekało się około tygodnia.

Kiedy Lozito wpadła do sklepu dzień wcześniej, mając nadzieję, że zdjęcia będą gotowe, powiedziano jej, żeby wróciła następnego dnia. Ale kiedy to zrobiła, jak powiedziała, drzwi były zamknięte, a wnętrze było w rozsypce: sklep został zamknięty. Chociaż na drzwiach widniała kartka z numerem telefonu dla osób, które zostawiły tam klisze, jej rolka przepadła na zawsze.

Mieszkająca obecnie na Florydzie kobieta wciąż ma jednak wycinek z gazety z relacją z koncertu z następnego dnia, a także swoje wspomnienia z występu The Beatles na żywo.

Dla tych, którzy nie mieli okazji być na Shea Stadium w 1965 roku, został on sfilmowany. Nakręcony 14 kamerami, zawiera występy supportów i materiał zza kulis z The Beatles. Nie jest on jednak w pełni wierny. Nie wszystkie występy trafiły do ostatecznej wersji, podobnie jak dwie piosenki, które wykonali The Beatles. Dodatkowo, duża część muzyki została zmodyfikowana w postprodukcji.

Vince Calandra, który mieszkał wówczas na Long Island i pracował w dziale talentów w „The Ed Sullivan Show”, był asystentem producenta filmu (Bob Precht, wieloletni producent „The Ed Sullivan Show”, jest jednym z twórców tego dokumentu). Calandra, który zmarł 19 lipca w wieku 91 lat w Kalifornii, potwierdził przed śmiercią, że muzyka do filmu została zmodyfikowana.

„Faktycznie, całą ich muzykę nagrali na nowo” – powiedział. „Praktycznie całość została podrasowana”.

I wszystko powstało bardzo szybko. „Złożyliśmy to wszystko w trzy dni” – powiedział Calandra. „Brian (Epstein, menedżer zespołu) w ostatniej chwili powiedział, podobnie jak ich agencja: ‘Skoro już to robimy, to czemu tego nie sfilmujemy?’. Więc zatrudnili Sullivan Productions do nakręcenia tego” – powiedział Calandra. „Byłem jedną z trzech zaangażowanych osób”.

„Dostałem listę piosenek od (Paula) McCartneya. Napisał ją na odwrocie karty wyników w szatni sędziów, gdzie się przebierali”.

Co więc stało się z tą kartą wyników?

„Właśnie to wszyscy powtarzamy. ‘Co się stało z tą kartą wyników?’ to wielkie pytanie wszech czasów” – powiedział.

Mimo że nakręcono wiele rolek filmu, sam film ma tylko 50 minut. Jeśli chodzi o to, co stało się z niewykorzystanym materiałem, Calandra mówi: „Brian chciał, żeby został zniszczony”.

Bernstein, promotor koncertu, zorganizował zespołowi drugi koncert na Shea w 1966 roku, jednak w tym momencie Beatlemania zaczęła słabnąć; zespół doświadczał politycznego sprzeciwu po tym, jak zacytowano słowa Lennona, że The Beatles są „popularniejsi od Jezusa”; a czwórka zmęczyła się trasami koncertowymi, skupiając swoją uwagę na nagraniach studyjnych. Tym razem koncert nie został wyprzedany, a The Beatles wkrótce zrezygnowali z tras koncertowych.