The Beatles Polska. Info.

John Lennon w nieznanych wspomnieniach Jacka Douglasa

2025-11-26,  autor: kasia  
[...powrót do newsów]

Jack Douglas w rozmowie z Billym Corganem zdradził fascynujące kulisy swojej pracy z Johnem Lennonem – od sesji do „Imagine” aż po „Double Fantasy”. Słynny producent opowiedział m.in. niewiarygodną historię o tym, jak Beatles rozpoznał go dzięki wzmiance w gazecie z Liverpoolu, oraz jak wciągnął go do pracy w studiu głównie po to, by mieć pretekst do ucieczki przed ekscentrycznym Philem Spectorem. Choć w wywiadzie przewijają się wspomnienia dotyczące innych gigantów rocka – takich jak Aerosmith, Cheap Trick, George Harrison czy David Bowie – to właśnie intymny portret relacji z Lennonem i Yoko Ono stanowi serce tej rozmowy.

Relacja Jacka Douglasa z Johnem Lennonem wykraczała daleko poza standardowy układ producent-artysta. Opierała się na specyficznej chemii, instynkcie i czymś, co sam Lennon nazywał „dobrą anteną”. Douglas był świadkiem zarówno chwil tryumfu, jak i momentów, o których historia wolałaby zapomnieć.

Pamięć absolutna i chłopak z Liverpoolu

Ich znajomość zaczęła się od trzęsienia ziemi, które uświadomiło Douglasowi, z jak niezwykłym umysłem ma do czynienia. Kiedy młody Jack po raz pierwszy stanął twarzą w twarz z Lennonem w nowojorskim studiu, spodziewał się chłodnego dystansu. Zamiast tego usłyszał pytanie, które go zamurowało:

– Czy wciąż masz tego Les Paula Custom z 1955 roku?

Douglas oniemiał. W 1965 roku, jako nastolatek, popłynął „małą, blaszaną łajbą” przez Atlantyk do Liverpoolu, marząc o karierze muzycznej. Lokalne „Liverpool Echo” opublikowało wówczas zdjęcie dwóch amerykańskich śmiałków z gitarami. Okazało się, że Lennon nie tylko zapamiętał artykuł sprzed lat, ale jego muzyczne oko wyłowiło konkretny model gitary Jacka, całkowicie ignorując instrument jego kolegi (marki Mosrite). To, że John rozpoznał chłopaka z gazety w dorosłym producencie, stało się fundamentem ich późniejszej przyjaźni.


George Harrison: Beatles w roli sesyjnego muzyka

Podczas sesji nagraniowych do Imagine studio pękało w szwach od legend. Obok Lennona, za instrumenty chwycili: George Harrison, przyjaciel Beatlesów Klaus Voormann na basie oraz wirtuoz pianina Nicky Hopkins. Dla młodego inżyniera dźwięku, jakim był wówczas Douglas, praca w takim towarzystwie wiązała się z paraliżującą presją. Jak sobie z nią radził? Przyjął nietypową strategię obronną: postanowił zignorować fakt, że stoi twarzą w twarz z bogami rocka.

– Byłem tak zdenerwowany, że postanowiłem traktować ich jak zwykłych muzyków sesyjnych. Wmawiałem sobie, że to po prostu kolejni zawodowcy do wynajęcia. Inaczej bym nie podołał – wyznaje szczerze po latach.

Co ciekawe, zawodowe ścieżki Douglasa i „Cichego Beatlesa” przecinały się znacznie częściej, niż sugerują oficjalne biografie. W trakcie rozmowy producent mimochodem wspomniał o pracy z Harrisonem przy historycznym Concert for Bangladesh. Informacja ta wprawiła Billy'ego Corgana w osłupienie, uświadamiając mu, jak wiele kluczowych momentów z historii muzyki umknęło powszechnej świadomości i zniknęło z publicznego rejestru dokonań Douglasa.

Ucieczki przed Spectorem i gniew Yoko

Początki współpracy przy kultowym albumie Imagine przypominały czasem komedię pomyłek. Lennon, mimo swojego statusu, czuł się przytłoczony obecnością ekscentrycznego producenta Phila Spectora. Łączyła ich relacja typu „miłość-nienawiść”, dlatego John często ukrywał się w pokoju edycyjnym Jacka, byle tylko uniknąć konfrontacji z Philem.

Douglas z uśmiechem wspomina sytuację, która najlepiej oddaje ówczesną dynamikę w trójkącie John–Yoko–Spector. Pewnego razu, gdy po sesji Jack i John beztrosko palili marihuanę, Yoko Ono wezwała ich do swojego biura. Wściekła, zrugała obu dorosłych mężczyzn jak niesfornych uczniaków. Kiedy skończyła krzyczeć, wyciągnęła ostateczny argument, patrząc prosto na Douglasa:

– Wiesz, że zawsze mogę ściągnąć Phila, żeby dokończył te sesje.

Groźba powrotu Spectora zadziałała natychmiast. John i Jack wymienili przerażone spojrzenia, a Lennon potulnie przyznał żonie rację, byle tylko uniknąć tego scenariusza.

Phil Spector: „Więcej pogłosu!” i upadła legenda

Spotkanie z Philem Spectorem, legendarnym twórcą „Ściany Dźwięku”, było dla młodego Douglasa zderzeniem z bolesną rzeczywistością. Jack, wychowany na hitach The Ronettes, spodziewał się spotkać geniusza w szczytowej formie. Zamiast tego zobaczył człowieka, który w studiu rzadko bywał trzeźwy.

– Byłem bardzo rozczarowany – przyznaje wprost Douglas.

Podczas sesji do Imagine, Spector często siedział przy konsolecie w stanie półuśpienia, zamroczony alkoholem lub lekami. Douglas obserwował kuriozalne sceny: Phil, z głową opadającą na klatkę piersiową, budził się nagle tylko po to, by wykrzyczeć jedno polecenie: – Więcej pogłosu! (More reverb!) ...po czym natychmiast znów zapadał w letarg.

Ciężar produkcji przejmował wtedy dyskretnie inżynier Roy Cicala, który ratował sesje, podczas gdy „producent” spał. Nic dziwnego, że Lennon nie miał do Spectora za grosz szacunku. Traktował go fatalnie, kłócił się z nim o wszystko i uciekał z sali nagraniowej, by nie musieć na niego patrzeć.

Mimo to, Douglas jest sprawiedliwy w swojej ocenie. Przyznaje, że zobaczył przebłysk dawnej magii podczas nagrywania świątecznego hymnu Happy Xmas (War Is Over). Wtedy Spector nagle odżył. – Był całkowicie w swoim żywiole – wspomina Jack. To Phil wpadł na pomysł, by ustawić czterech gitarzystów akustycznych w kręgu wokół jednego, dookólnego mikrofonu. Wszyscy grali ten sam rytm, tworząc potężne, wibrujące brzmienie. – To była ta słynna produkcja Spectora. Ta magiczna rzecz, którą tylko on potrafił zrobić. Nikt nie robił tego lepiej – podsumowuje Douglas, oddając hołd talentowi, który tlił się jeszcze pod warstwą nałogów.


Mroczna strona Johna: "Chcesz przemocy?"

Wspomnienia Douglasa nie omijają jednak trudnych tematów, zwłaszcza okresu tzw. „Lost Weekend”, gdy Lennon zmagał się z alkoholem i własną tożsamością. Pewnego wieczoru John zadzwonił do Jacka z prośbą o asystę na imprezie pełnej politycznych radykałów, w tym słynnego aktywisty Abbiego Hoffmana. Lennon czuł się nieswojo, podejrzewając, że jest wykorzystywany wizerunkowo, i chciał, by ktoś zaufany miał na wszystko oko.

Niestety, wieczór wymknął się spod kontroli. Podczas gdy aktywiści wykrzykiwali hasła o „wykańczaniu świń” (policji), coraz bardziej pijany Lennon wpadł w szał. Chwycił nóż kuchenny i ruszył w stronę jednej z kobiet, krzycząc:

– Chcesz przemocy? To pokażę ci przemoc.

Douglas wspomina, że kobieta była śmiertelnie przerażona. To zdarzenie pokazało, jak cienka granica dzieliła wówczas Lennona-pacyfistę od człowieka na skraju załamania nerwowego.

„Domowy mąż” i sekretne taśmy z Bermudów

Po latach burzliwego życia Lennon wycofał się, by poświęcić się wychowaniu syna Seana. Jack wspomina przypadkowe spotkanie w wegetariańskiej restauracji, gdy John zaszedł go od tyłu i zasłonił mu oczy, bawiąc się w „zgadnij kto to”. Przedstawił się wtedy dumnie jako „house husband” (mąż domowy) i dał Jackowi prywatny numer, zapraszając do kontaktu. Douglas, szanując jego spokój, początkowo nie dzwonił.

Przełom nastąpił, gdy Jack został wezwany do rezydencji Lennonów. Yoko wręczyła mu kopertę z napisem „Tylko dla uszu Jacka”. W środku znajdowały się kasety nagrane przez Johna na Bermudach. Jakość była fatalna – Lennon nagrywał na zwykłego boomboxa, a w tle słychać było walenie w garnki i domowy harmider. Mimo to, zza szumów przebijał geniusz.

John zadzwonił następnego dnia z pytaniem pełnym niepewności: – Czy to gówno, czy mam płytę? – Masz wspaniałą płytę – odpowiedział bez wahania Douglas. – Ok, to znaczy, że robimy płytę. Ale to musi być sekret – zadecydował Lennon.

Praca w studiu: "Dobra antena"

Dlaczego do swojego wielkiego powrotu z albumem Double Fantasy Lennon wybrał właśnie Jacka Douglasa? Gdy producent zapytał go o to wprost, John wskazał palcem na swoją głowę i rzucił krótko: – Dobra antena.

Chodziło o instynkt. Praca z Lennonem wymagała bycia „dwa, trzy kroki przed nim”. John nie znosił żmudnych powtórek. Jeśli piosenka nie wychodziła po trzech podejściach, chciał ją porzucać. Jego talent wokalny był jednak tak potężny, że – jak wspomina Douglas – często wchodził do kabiny, śpiewał i grał perfekcyjnie za pierwszym razem, po czym wychodził, rzucając tylko: „Jak to zgrasz, zawołaj mnie, to nagram dubla”.

Zrozumieć Yoko: Fortepian od środka i śniadania w La Fortuna

Wejście do hermetycznego świata Lennonów wymagało czegoś więcej niż tylko zgody Johna. Prawdziwą przepustką była akceptacja Yoko Ono, słynącej z nieustannego „testowania” współpracowników. Douglas zdał ten egzamin celująco, ponieważ jako jedyny nie patrzył na nią przez pryzmat sławnego męża, lecz widział w niej niezależną artystkę awangardową.

Jako miłośnik eksperymentów Johna Cage’a, Jack doskonale rozumiał jej wizję. Już na początku współpracy przełamał lody jednym zdaniem, które zdefiniowało ich relację: – Nie obchodzi mnie, czy grasz na fortepianie siedząc na ławce, czy wchodząc do jego środka. To, co robisz, jest unikalne.

Douglas szybko dostrzegł jednak pewien problem: obecność Johna w studiu paraliżowała artystkę. Lennon bywał surowym krytykiem, a gdy wytykał żonie fałszowanie, ta ze stresu śpiewała jeszcze gorzej. Jack opracował więc sprytny fortel, by dać jej niezbędną przestrzeń.

Wprowadził rytuał porannych śniadań w kawiarni „La Fortuna”, gdzie na spokojnie omawiali plan działania. Następnie, od 11:00 do 16:00, pracowali w studiu sami. Yoko mogła eksperymentować bez oceniającego wzroku męża, który dołączał do nich dopiero późnym popołudniem. Strategia okazała się strzałem w dziesiątkę – Yoko wreszcie poczuła się zauważona i szanowana.

Choć w późniejszych latach ich relację zachwiały burzliwe procesy o tantiemy – podczas których, jak twierdzi Douglas, Yoko była otoczona przez „złych doradców” – historia ta ma szczęśliwy finał. Spotkali się po latach na koncercie Seana. Yoko podeszła do Jacka, uścisnęła go mocno i zamknęła temat jednym zdaniem: – To wszystko to już historia, woda, która upłynęła pod mostem.

Cień pod Dakotą i brzemię winy

Wspomnienie 8 grudnia 1980 roku to dla Douglasa wciąż otwarta rana. Producent, podobnie jak syn Johna, Sean, używa w kontekście śmierci artysty słowa „zamach” (assassination).

Tamtego tragicznego wieczoru rutyna została złamana. Zazwyczaj Jack wracał z Johnem ze studia do jego domu, ale tej nocy miał zaplanowaną inną sesję. Ta jedna decyzja stała się jego koszmarem. Przez lata dręczyła go alternatywna wersja wydarzeń: – Odtwarzałem to w głowie w kółko: byłem w tym samochodzie, zobaczyłem tego faceta, rzuciłem się na niego i John żyje.

Poczucie winy i trauma pchnęły Douglasa w mroczny okres uzależnień i depresji, z którego wychodził latami, próbując pogodzić się z tym, że nie mógł ocalić przyjaciela.

Sny, w których wciąż nic nie wiem

Mimo upływu dekad, John Lennon nie zniknął z życia swojego producenta. Jack Douglas przyznaje, że artysta często odwiedza go w snach. Nie są to jednak koszmary, lecz spotkania pełne specyficznego humoru Beatlesa. W tych sennych wizjach John pozostaje sobą – jest błyskotliwy, bezpośredni i wciąż lubi się droczyć.

– Lubił mi powtarzać, że nic nie wiem – kończy swoją opowieść Douglas. – W moich snach wciąż mówi do mnie: „Jak na bystrego gościa, Jack, to ty nic nie wiesz”.