Przeglądałam archiwum na stronie internetowej Polityki i znalazłam scenariusz lekcji o Johnie Lennonie. Może komuś się przyda?
Scenariusz POLITYKA nr 48 (2532), 3 grudnia 2005
Tytuł artykułu:
Anarchista z truskawkowych pól
Tytuł scenariusza: „Nie jestem jedynym marzycielem”. J. Lennon – hipisowski utopista czy cynik i pozer?
MATERIAŁY DLA NAUCZYCIELA
Przedmiot: język polski, wiedza o kulturze
Materiały źródłowe: artykuł Mirosława Pęczaka POLITYKA nr 48 (2532), 3 grudnia 2005
O lekcji – jednym zdaniem
8 grudnia minie 25 lat od śmierci Johna Lennona, którego, pewnie nie bez powodu, jeden z wybitniejszych kompozytorów zeszłego wieku Leonard Bernstein nazywał współczesnym Mozartem. Warto wrócić do korzeni rock&rolla, przypomnieć wielkich, którzy odeszli oraz zastanowić się nad socjologiczną rolą rocka i jego gwiazd.
Cele lekcji
Uczeń powinien:
- wybrać z tekstu informacje na zadany temat;
- sformułować tezę tekstu;
- przedstawić wydarzenia na osi czasu;
- definiować pojęcia, wykorzystując różne źródła informacji;
- dostrzegać wpływy pop-kultury na społeczeństwo;
- współpracować w grupie;
- uzasadniać swoje sądy.
Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych i techników
JĘZYK POLSKI
Treści nauczania:
- werbalne i niewerbalne środki komunikacji,
- kultura masowa i elitarna: pop-kultura,
- uczestnictwo w kulturze: twórcy i odbiorcy,
- konteksty utworu: historyczne i biograficzne.
OSIĄGNIĘCIA
1. Słuchanie i mówienie:
- sprawne i świadome posługiwanie się różnymi odmianami polszczyzny mówionej,
- skuteczne uczestniczenie w dialogu, dyskusji,
- aktywne i krytyczne słuchanie.
2. Pisanie i redagowanie tekstów:
- nadawanie tytułów i śródtytułów,
- przekształcanie tekstu własnego i cudzego: streszczanie, skracanie, rozwijanie, cytowanie.
3. Czytanie:
- rozumienie różnych kodów w przekazach kultury masowej.
4. Odbiór dzieł sztuki:
- rozumienie tekstów o różnym stopniu komplikacji.
5. Samokształcenie:
- korzystanie z różnych źródeł informacji.
Czas: 2 godziny lekcyjne
Metody i techniki pracy: praca w grupach, analiza tekstu, objaśnianie pojęć
Pojęcia kluczowe: muzyka rockowa, pop-kultura, ruchy młodzieżowe, kontrkultura, socjologia
Opis przebiegu lekcji
1. Jeżeli dysponujesz odpowiednim nagraniem, lekcję rozpocznij odtworzeniem jednej z bardziej znanych piosenek Johna Lennona (np. „Give peace a chance”, „Mother”, „Woman”, „Happy Xmas”, „Love” lub coś z okresu beatlesowskiego). Poproś uczniów, by, jeśli znają, podali nazwisko wykonawcy i autora wysłuchanego utworu i opowiedzieli, o czym jest ten utwór.
2. Porozmawiajcie przez chwilę o muzyce, jakiej najchętniej słuchają uczniowie. Czy wiedzą, o czym śpiewają ich ulubieni wykonawcy? Jakie problemy najczęściej poruszają współcześni piosenkarze w swoich utworach? Propozycje uczniów zapiszcie na tablicy.
3. Podziel klasę na 5 grup i daj każdej grupie tekst jednego utworu – znajdziesz je w załączniku. Poproś, by przeczytali je, nakleili na plakat i opatrzyli krótkim komentarzem.
4. Porozmawiajcie, czy teksty artysty rockowego sprzed kilkudziesięciu lat bardzo różnią się od tekstów współczesnych wykonawców? Porównajcie komentarze z punktami zapisanymi na tablicy. Jakie analogie się nasuwają? Wnioski zapiszcie.
5. Podaj uczniom temat lekcji.
6. Przygotuj karteczki z fragmentami piosenki „Imagine”. Rozdaj grupom (np. w drodze losowania) po jednym fragmencie (nie podawaj uczniom tytułu utworu, choć jest prawdopodobne, że część będzie go znała). Poproś, by go przeczytali, nadali mu tytuł i zilustrowali plakatem. Omawiając, poproś o uzasadnienie nadanego tytułu. Następnie przeczytaj lub poproś kogoś o przeczytanie całości. Jeśli uczniowie nie rozpoznali utworu, możesz podać jego tytuł i spytać, jak go rozumieją.
Wyobraź sobie że nie ma raju,
To proste, jeśli tylko spróbujesz,
Żadnego piekła pod nami,
Nad nami tylko niebo,
Wyobraź sobie wszystkich ludzi
Żyjących dniem dzisiejszym...
Wyobraź sobie, że nie ma państw,
To nie jest takie trudne,
Nic do zabicia albo do umierania po coś...
Żadnych też religii,
Wyobraź sobie wszystkich ludzi
Żyjących życiem w pokoju
Możesz powiedzieć, że jestem marzycielem,
Ale nie jestem jedyny,
Mam nadzieję, że któregoś dnia do nas dołączysz,
I świat będzie jako jedność,
Wyobraź sobie wszystkich ludzi dzielących cały świat...
Wyobraź sobie, że nie ma „posiadania”
Zastanawiam się czy możesz
Bez potrzeb chciwości i głodu
Braterstwo człowieka
Wyobraź sobie wszystkich ludzi
Dzielących cały świat
7. Zapytaj uczniów, co wiedzą o J. Lennonie – podane przez nich fakty zapiszcie na tablicy.
8. Rozdaj tekst artykułu M. Pęczaka Anarchista z truskawkowych pól. Poproś, by czytając w grupach artykuł zaznaczyli niezrozumiałe zwroty oraz użyte przez autora terminy i określenia związane z muzyką rockową, pop-kulturą i ruchami młodzieżowymi. Terminy te mogą zaznaczyć odpowiednimi kolorami. Następnie, za pomocą słowników, niech sporządzą plakaty-leksykony tych pojęć (np. mainstream, muzyka psychodeliczna, hipisowska utopia, hipisoidalni rockmeni, chemiczna podróż, kontrkultura, hedonizm i in.).
9. Umieśćcie plakaty w widocznym miejscu i skomentujcie je krótko. Które terminy sprawiły najwięcej kłopotu lub były najbardziej zaskakujące?
10. Poproś, by uczniowie w grupach jeszcze raz przeczytali artykuł, ale tym razem niech zwrócą uwagę na ważniejsze wydarzenia opisane przez M. Pęczaka, a następnie naniosą je na osi czasu. Poproś, by zilustrowali te wydarzenia „ikonami”.
11. Omówcie plakaty. Zwróćcie uwagę na fragmenty tekstu opisujące mityczną rockową drogę do sukcesu i tworzenie wizerunku gwiazdora (stroje, rekwizyty, itp.).
12. Porozmawiajcie o socjologicznej roli rocka i jego gwiazd.
Komentarz
Dla uczniów muzyka rockowa istnieje od zawsze. Lata 70. to historia, a jeszcze bardziej odległe są czasy tworzenia się rock&rolla. Dlatego też warto nieraz wrócić do korzeni i przypomnieć wielkich, którzy odeszli. Czasami nie chce się wierzyć, że piosenki Beatlesów i Lennona mają 30–40 lat. I choć minęło już tyle czasu, warto uświadomić sobie, że „Orkiestra Samotnych Serc sierżanta Pieprza” do dziś jest jednym z lepiej sprzedających się albumów, ich piosenki można usłyszeć w wersjach jazzowych i symfonicznych. Pewnie nie bez powodu jeden z wybitniejszych kompozytorów zeszłego wieku Leonard Bernstein porównał znaczenie muzyki Beatlesów do wpływu, jaki wywarły na współczesnych dzieła Mozarta.
Jeśli uczniowie dobrze znają angielski, lepiej będzie korzystać z tekstów oryginalnych (np.
http://teksty.gery.pl/show.php/gdzie/wy ... n%20Lennon). W załączniku są polskie tłumaczenia pięciu bardziej znanych piosenek, niestety mocno niedoskonałe i mało poetyckie. (
http://popolsku.org/j/johnlennon/). Oczywiście możesz zaproponować inne utwory. Ostateczną wersję okładki płyty „Double Fantasy” znajdziesz np.
http://www.thebtls.co.uk/dblfant.jpg. Na tej samej witrynie pod adresem
http://www.thebtls.co.uk/jlsolo.htm znajdziesz wszystkie płyty Lennona, odpowiednio ze strony głównej trafisz na stronę Beatlesów, gdzie znajdują się omówienia wszystkich ich płyt. Lekcję tę możesz przygotować wspólnie z nauczycielem j. angielskiego. Uczniowie wcześniej mogą przetłumaczyć teksty Lennona.
Oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby na lekcji nie tylko mówić o muzyce, ale i jej posłuchać...
Załącznik: teksty piosenek w tłumaczeniu polskim
ELEANOR RIGBY
Eleanor Rigby
Zbiera konfetti w miejscu gdzie właśnie ślub odbył się,
Żyje we śnie,
Czeka przed oknem,
Nosi tę twarz, co na noc chowa w szafie przy drzwiach.
Co z tego ma?
Wszyscy ci samotnicy, skąd się tutaj wzięli?
Wszyscy ci samotnicy, inni o nich zapomnieli.
A ksiądz MacKenzie
Pisze kazanie, co go nikt nie wysłucha i tak,
Bo nikt nie przyjdzie.
Spójrz jak pracuje,
Nocą w pokoju przy lampie skarpety ceruje.
Czym się przejmuje?
Wszyscy ci samotnicy, skąd się tutaj wzięli?
Wszyscy ci samotnicy, inni o nich zapomnieli.
Eleanor Rigby
Zmarła w kościele i był cichy pogrzeb, grób z krzyżem,
Nikt tam nie przyszedł,
A ksiądz MacKenzie
Stoi nad grobem i chustką ociera z rąk ziemię.
Gdzie ich zbawienie?
Wszyscy ci samotnicy, skąd się tutaj wzięli?
Wszyscy ci samotnicy, inni o nich zapomnieli.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Happy Xmas (War is Over)
Wesołych Świąt (Wojna się skończyła)
Tak więc jest Boże Narodzenie
I co zrobiliście
Minął kolejny rok
I nowy właśnie się rozpoczął
Tak więc jest Boże Narodzenie
Myślę, że dobrze się bawicie
Bliscy i drodzy
Starzy i młodzi
Refren:
[ Wesołych Świąt Bożego Narodzenia
I szczęśliwego Nowego Roku
Miejmy nadzieję dobrego
Bez żadnych lęków ]
Tak więc jest Boże Narodzenie (wojna się skończyła...)
Dla słabych i silnych (jeśli tego chcecie...)
Bogatych i biednych (wojna się skończyła...)
Świat jest w błędzie (teraz?)
I radosne Boże Narodzenie (wojna się skończyła...)
Dla czarnych i białych (jeśli tego chcecie...)
Żółtych i czerwonych (wojna się skończyła...)
Przestańmy walczyć (teraz?)
Refren: [ ... ]
Tak więc jest Boże Narodzenie (wojna się skończyła...)
I co zrobiliście (jeśli tego chcecie...)
Minął kolejny rok (wojna się skończyła...)
I nowy właśnie się rozpoczął (teraz...)
I radosne Boże Narodzenie (wojna się skończyła...)
Myślę, że dobrze się bawicie (jeśli tego chcecie...)
Bliscy i drodzy (wojna się skończyła...)
Starzy i młodzi (teraz...)
Refren: [ ... ]
Wojna się skończyła ...
Jeśli tego chcecie ...
Wojna się skończyła ...
Teraz ...
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Jealous guy Zazdrosny facet
Rozmyślałem o przeszłości
I moje serce biło szybko.
Zacząłem tracić kontrolę.
Nie rozumiałem tego, że Cię krzywdziłem.
Przepraszam, że płaczesz przeze mnie.
O nie, nie chciałem Cię skrzywdzić,
Jestem tylko zazdrosnym facetem.
Czułem się niepewnie:
Mogłabyś mnie już nigdy więcej nie kochać.
Byłem rozbity wewnętrznie.
Nie rozumiałem, że Cię krzywdzę,
Przepraszam, że płaczesz przeze mnie.
O nie, nie chciałem Cię skrzywdzić,
Jestem tylko zazdrosnym facetem.
Próbowałem uchwycić Twoje spojrzenie,
Pomimo, że Ty próbowałaś je ukryć.
Łykałem mój ból.
Nie rozumiałem, że Cię krzywdzę.
Przykro mi, że płaczesz przeze mnie.
O nie, nie chciałem Cię skrzywdzić,
Jestem tylko zazdrosnym facetem.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Love
Miłość jest rzeczywistością, rzeczywistość jest Miłością
Miłość jest czuciem, czuciem Miłości
Miłość jest pragnieniem, aby być kochanym.
Miłość jest dotykiem, dotyk jest Miłością
Miłość jest osiąganiem, osiąganiem Miłości
Miłość jest proszeniem o bycie kochanym
Miłość to Ty
Ty i ja
Miłość to wiedzieć,
Że możemy być
Miłość jest wolna, Wolność jest Miłością
Miłość to życie, życie Miłością
Miłość to potrzeba bycia kochanym...
"- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Woman Kobieta
(Kobieto) Prawie nie umiem wyrazić
Moich zamotanych emocji w mojej bezmyślności.
Przecież jestem Twoim dłużnikiem, na zawsze;
(Kobieto) Spróbuję wyrazić
Moje głębokie uczucia i wdzięczność
Za to, że ukazujesz mi znaczenie sukcesu, no cóż;
(Kobieto) Wiem, że rozumiesz
Małe dziecko w mężczyźnie;
Proszę, pamiętaj: moje życie jest w Twoich rękach
(Kobieto) Utrzymuj mnie w bliskości Twego serca;
Jakkolwiek, gdy jesteśmy daleko od siebie, nie jesteśmy osobno;
Ostatecznie, to jest zapisane w gwiazdach, no cóż;
(Kobieto) Pozwól, że wyjaśnię:
Nigdy nie chciałem zadać Ci smutku czy bólu,
Więc pozwól, że powiem znów, i znów, i znów:
Kocham Cię, teraz i zawsze!
"- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
MATERIAŁY DLA UCZNIA
1. Posłuchajcie piosenki, podajcie nazwisko jej wykonawcy i autora. Opowiedzcie, o czym jest ten utwór.
2. Jakiej muzyki słuchasz najchętniej? Czy ważne jest dla ciebie to, o czym śpiewają twoi ulubieni wykonawcy? Nazwij te problemy.
3. Kolejne zadanie będziecie wykonywali w grupie. Wybierzcie osobę, która przedstawi efekty waszej pracy klasie. Przeczytajcie tekst, który otrzymaliście, zastanówcie się, o czym jest ten tekst. Tekst naklejcie na plakat i opatrzcie komentarzem.
4. Zastanówcie się, czy teksty artysty rockowego sprzed kilkudziesięciu lat bardzo się różnią od tekstów współczesnych wykonawców? Porównajcie wasze komentarze z tym, co wcześniej zapisaliście na tablicy. Jakie analogie się wam nasuwają? Wnioski zapiszcie.
5. Przeczytajcie fragment utworu, który wylosowała wasza grupa. Przeczytajcie go, nadajcie mu tytuł i uzasadnijcie swoją propozycję. Wylosowany fragment zilustrujcie.
6. Przedstawcie plakat klasie. Porównajcie swoje prace.
7. Wysłuchajcie całego utworu. Podajcie jego tytuł. Jak ten tytuł rozumiecie?
8. Przeczytajcie w grupie tekst artykułu M. Pęczaka Anarchista z truskawkowych pól. Podkreślcie w tekście niezrozumiałe zwroty oraz terminy związane z muzyką rockową, popkulturą i ruchami młodzieżowymi (podkreślcie je różnymi kolorami).
9. Sporządźcie leksykony podkreślonych terminów, wykorzystajcie słowniki. Na plakatach podkreślcie te terminy, które sprawiły Wam najwięcej trudności lub były najbardziej zaskakujące.
10. Omówcie leksykony na forum. Zwróćcie uwagę, czy wszystkie grupy wskazały te same terminy i podały podobne definicje. Zastanówcie się, jakie są przyczyny ewentualnych różnic.
11. Ponownie przeczytajcie artykuł Anarchista z truskawkowych pól, znajdźcie ważniejsze wydarzenia z życia J. Lennona i nanieście je na oś czasu. Wydarzenia te zilustrujcie „ikonami”.
12. Przedstawcie swój plakat klasie. Porównajcie efekty waszej pracy.
13. Na podstawie tekstu M. Pęczaka porozmawiajcie o mitycznej rockowej drodze do sukcesu, zwróćcie uwagę na to, w jaki sposób tworzy się wizerunek gwiazdora (stroje, rekwizyty itp.)
14. Zastanówcie się nad socjologiczną rolą rocka i jego gwiazd. Porozmawiajcie o tym w klasie.
Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności
1. Porozmawiaj z osobami dobrze pamiętającymi lata tworzenia się kultury rocka. Zapytaj ich o wpływ Beatlesów i Lennona na kształtowanie się ich poglądów. Postaraj się o ciekawą szatę graficzną wywiadu: zdjęcia z tego okresu, okładki płyt, plakaty itp.
2. Przygotuj kalendarium wydarzeń stanowiących tło historyczne ostatnich lat życia Lennona.
3. Skomentuj fragment ostatniego wywiadu J. Lennona: „Oto jestem, jak się macie? Jak wasze związki? Czy przebrnęliście już przez wszystkie kłopoty? Czy lata sześćdziesiąte nie były prawdziwą męką? Oto jesteśmy, więc spróbujmy sprawić, by lata osiemdziesiąte były lepsze, bo to ciągle zależy tylko od nas. Nie jest to poza naszą władzą. Wciąż wierzę w miłość, w pokój, w pozytywne myślenie”. (Źródło: RKO Radio, wypowiedź z 8 grudnia 1980 r.).
Zaloguj się
Zarejestruj się
FAQ
Szukaj
). Koncert na Shea już był, Lennon kontra USA już też był (oczywiście we fragmentach) to teraz na piosenki Janka od Lennonów.
